Zoekresultaten voor: Tekst

Onlangs raakte PRLT Communicatie betrokken bij een uitzending van het televisieprogramma Zembla van de Vara. Het zond op 5 september een – inmiddels veelbesproken en beschreven – documentaire uit onder de titel ‘Sjoemelen met vlees’. Zoals de titel al aangeeft, was het geen programma dat kan worden bestempeld als reclame voor de vee- en vleessector. Met bij elkaar gescharreld beeldmateriaal, onherkenbaar gemaakte ‘acteurs’, voorgelezen teksten, ontleend aan anonieme bronnen, en tendentieus commentaar werd een beeld opgeroepen van een verdorven varkensvleessector in Nederland. Het programma kreeg nog een behoorlijk staartje.

In de uitzending ontwaarden wij fragmenten uit een exportpromotiefilm die PRLT Communicatie produceerde voor het Productschap Vee en Vlees. Deze beelden werden vertoond via een gefilmd beeldschermpje, om te maskeren dat ze door de programmamakers via internet waren gescoord. Het oorspronkelijke geluid was gewist en de redactie had er haar eigen, tendentieuze commentaar aan toegevoegd.

Toen ons bureau de redactie van Zembla daags erna om opheldering vroeg, bleef het stil, ook na herhaalde emails. Na verder aandringen liet de bedrijfsjuriste van de Vara weten dat de omroep de beelden onttrok aan de website van het productschap en dat de omroep vond dat dat mocht. Maar de film stond nooit op deze website.

Ook toen de in auteursrechten gespecialiseerde jurist Mr. Luc Verkoren door ons bureau werd ingeschakeld, bleef de omroep draaien en talmen. Tot enkele dagen voor de behandeling van de rechtszaak waarvoor de Vara inmiddels was gedagvaard. Daarin eiste het bureau dat er een brief kwam waarin de Vara erkende dat het zonder toestemming de beelden had gebruikt en vertoond. Bovendien werd geëist dat ze van de website ‘Uitzending gemist’ zouden worden verwijderd, want tienduizenden mensen konden ook nog maanden ná de televisie-uitzending kennis nemen van het programma.

Nadat de dagvaarding al bij de Vara lag, mailde de bedrijfsjuriste daags voor de zitting aan de IE-jurist: “De VARA/Zembla bevestigt dat uw cliënt – rechthebbende op de auteursrechten – geen toestemming is gevraagd voor het gebruik van een tweetal fragmenten uit “Varkensvlees” in de Zembla productie “Sjoemelen met vlees”, dd. 5 september 2013.” De omroep wilde alsnog schikken, nadat eerdere pogingen van de producent en diens auteursrechtenjurist werden afgewezen.

De Vara beloofde tevens het programma aan te passen en de gewraakte passages eruit te verwijderen en nooit meer te gebruiken. Maar door technische problemen en miscommunicatie bij de omroep bleef de oorspronkelijke uitzending, mét de illegaal verkregen beelden, gewoon op internet staan, waardoor het misbruik nog weken doorging.

Hoewel de macht en kracht van televisieprogramma’s nog steeds enorm is, wordt door steeds meer communicatie-experts genuanceerd omgegaan met dit gegeven. Aan tendentieuze of scandaleuze programma’s wordt al niet meer meegewerkt door een groeiend aantal communicatiespecialisten van overheid en bedrijfsleven. Werd niet-meewerken vroeger al gauw gezien als ongewenst (“u heeft kennelijk wat te verbergen”), tegenwoordig vat steeds vaker post dat je bepaalde programma’s, interviewers of omroepen gewoon niet in huis wilt hebben omdat je daarmee niet wil worden geassocieerd of omdat ze onbetrouwbaar zijn. Het adagium ‘het maakt niet uit hoe je in de publiciteit komt, áls je maar in de publiciteit komt’, is behoorlijk achterhaald en gelogenstraft. Zeker als men met programma’s te maken krijgt die illegale methoden gebruiken, zoals het onrechtmatig vertonen van beeldmateriaal, het verknippen van je quotes of het verminken van de oorspronkelijk bedoelde strekking. Tenslotte is voor schrijvers, fotografen, journalisten of filmers de bescherming van hun intellectueel eigendom steeds lastiger geworden, want ‘alles’ staat op internet en iedereen denkt dat je dit zomaar kunt overnemen. Zelfs de publieke omroep bedient zich van piraterij. Maar om vermeende misstanden aan de kaak te stellen, vinden sommige programma’s kennelijk dat ze daarvoor best zelf de wet mogen overtreden…

PRLT Communicatie heeft – samen met De Tekstgroep – de MVO Communicatiegroep opgericht. Deze bureaucombinatie helpt bedrijven om hun duurzaamheidsinspanningen in beeld te brengen. Want sociaal-maatschappelijk of milieuvriendelijk ondernemen is interessant en ‘van deze tijd’, maar het is ook van belang daarover proactief te communiceren. Er zijn veel bedrijven die ‘iets’ doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar die zijn daarover in het algemeen bescheiden. Het is misschien typisch Nederlands: ‘gewoon’ je best doen en daarover niet jezelf op de borst kloppen. Zeker niet wanneer je een prestatie levert waarin je je bewijsbaar positief onderscheidt van anderen. Redders die niet met naam en toenaam in de krant willen, winnaars die in interviews zeggen dat ze het vooral aan hun teamgenoten en coaches te danken hebben en gevierde sterren die in de eerste plaats hun familie bedanken. Heel deemoedig. Maar waarom zou je niet mogen zeggen dat je trots bent op je prestaties en niet mogen vertellen hoe je die hebt bereikt?

Bedrijven en hun medewerkers spannen zich in om hun ondernemen op een manier te doen waarbij rekening wordt gehouden met anderen en met de omgeving. Die anderen kunnen omwonenden zijn, maar ook leveranciers of afnemers. De omgeving betreft alles wat er zich afspeelt in de periferie van het bedrijf. Meestal kost het rekening houden met die omgeving extra inspanningen of geld. Maar het levert ook wat op, ook al is dat niet meteen in zwarte cijfers uit te drukken. De omgang met anderen en met de omgeving heeft invloed op de reputatie. Als een bedrijf goede spullen maakt, maar de productiewijze is discutabel, dat kan het ten leste omvallen. Maar klopt het product en deugt de rest er omheen ook, dan is de kans op loyaliteit groot. Het aloude ‘wie goed doet, goed ontmoet’. Maar dat moeten we dan wel weten. Wie goed doet, draagt dat idealiter ook uit. Het credo van de public relations is: Be good and tell it. Dat geldt dus ook voor prestaties op het gebied van duurzaamheid.

De MVO Communicatiegroep heeft enkele bedrijven die zich positief onderscheiden met hun duurzame ontwikkeling geholpen met het communiceren van deze prestaties. Niet zonder succes, want ze hebben daarmee vooraanstaande posities verworven op de ranglijsten van maatschappelijk verantwoorde ondernemingen.  Nu zijn dit soort lijsten en de posities daarop nog spraakmakend.  Maar er zal een tijd komen dat MVO-beleid gemeengoed is. Een vanzelfsprekendheid om transparant te zijn, je aan fatsoensnormen te houden, geen mensen uit te buiten of schimmig met je afvalstromen om te gaan. Wie niet meedoet en dubieuze dingen uitspookt, wordt straks vanzelf uit de productieketen gestoten. Want wie wil zaken doen met bedrijven die vooral uit zijn op het korte termijngewin en die geen rekenschap kunnen afleggen dat hun business door de beugel kan?

Het is goed om jezelf af te vragen in welke positieve omstandigheden het bedrijf onderneemt. Zijn die bewijsbaar aanwezig, dan zijn ze de moeite waard om uit te dragen. Bij maatschappelijk verantwoord produceren hoort ook maatschappelijk vertrouwenwekkend communiceren. Het levert waardering op, misschien zelfs in letterlijke zin.